Siyah Sac
Siyah sac ismi verilen çelikler slab olarak adlandırılan ve sıvı çeliğin, sürekli döküm yöntemiyle katılaştırılması sonucu meydana gelen, dikdörtgen kesitli yarı ürünün, sıcak haddehanede, sıcak olarak haddelenmesi ile elde edilen ve kalınlıkları 1,50-20,00 mm aralığında değişen rulo veya sac şeklindeki yassı çelikler ile 5,00-200,00 mm. aralığında kalınlığa ve 1.000-3.800 mm aralığında genişliğe sahip levha şeklindeki yassı çeliklerdir. Siyah metal levha dökümü işlemi vasıtasıyla dörtgen kesitli yarı mamulün belirli bir sıcaklığa ulaşana kadar ısıtılması ve haddeleme işlemine tabi tutulması elde edilirler. Siyah saclar elde edildikten sonra rulo haline getirilmektedir. Siyah sac üretiminde kullanılan çelikler kristalleşme sıcaklığının üzerine çıkarılarak kolay şekillendirilme özelliği kazanması sağlanır. Bu şekillendirme sayesinde çeliğin çok geniş skaladaki boyutlarda üretimi mümkün olmaktadır. Genel olarak işlem sırasında herhangi bir gecikme olmadan üretilebilen normal saclardan daha ucuzdur. Sac soğuduğu zaman hafifçe büzüldüğü için boyutunu ve şeklini kontrol altına almak standart saclara göre daha zor bir işlem olmaktadır.
Siyah Sacların Kullanım Alanları
Siyah saclar kolay şekillendirilebilme ve eğilme bükülme özelliğine sahip olduğundan kullanım alanları oldukça geniştir. Birbirinden farklı birçok sektörde siyah sac kullanımı ile karşılaşılmaktadır. Siyah saclar demiryolu yapımı için ray üretiminde, çelik kasaların üretiminde, iş makinelerinin üretiminde, gemi yapımında, tersanelerde üretilen diğer ürünlerde kullanılabilir. Siyah saclar yüksek mukavemet özelliği olan malzemelerdir ve bu özellikleri sayesinde genel inşa levhalarında kullanılabilirler. Yine yüksek mukavemetleri sayesinde gemi imalatında güvenli bir malzeme olarak siyah saclar karşımıza çıkmaktadır. Bükme ve soğuk şekillendirme özellikleri oldukça yüksek ve kaliteli olduğundan siyah saclar otomotiv endüstrisinde de oldukça sık kullanılmakta ve büyük rağbet görmektedir. Otomotivin temel girdisi olan hem yüksek mukavemet hem de üstün şekillenebilirlik gerektiren jant ve şasi parçalarının üretiminde kullanılmak üzere jant ve şasi çelikleri olarak siyah saclar tercih edilmektedir. Süneklik ve tokluk özelliklerinin üstünlüğü sayesinde genel yapı çelikleri, inşaat makineleri imalatı, iş makineleri imalatı, genel konstrüksiyon levhaları, kara araçları ve demiryolu araçları imalatında, depolama tankları ve konteyner imalatında siyah çelikler kullanılmaktadır. Basınçlı kaplar ve kazan imalatında, basınca ve buhara maruz kalan boruların üretiminde, endüstriyel termal kaplarda ve ısı eşanjörleri imalatında mükemmel şekillendirme ve kaynaklanabilirlik özellikleri nedeniyle yüksek sıcaklık ve basınç altında kullanıma uygun kazan çelikleri olarak siyah saclar kullanılmaktadır.
Siyah Sacların Özellikleri
Siyah sacların birçok üstün teknik ve mekanik özellikleri mevcuttur. Yüksek mukavemet, süneklik, kolay şekil verilebilme, tokluk bunlardan bazılarıdır. Siyah sac; sürekli olarak döküm işleminden geçen, yarı ürünün belli bir sıcaklığa kadar ısıtılarak hadde işlemi uygulanan dikdörtgen kesitli yassı çelik ürünlerdir. Siyah sacların en önemli özelliği üretim aşamasından sonra rulo haline getirilmesidir. Çelik formundan dolayı paslanmaz yapısını bünyesinde barındırması, siyah sac teknik ve mekanik özellikleri arasında yer almaktadır. Bu ürünler kristalleşme sıcaklığının üzerinde olduğunda kolayca şekillendirilebilirken, sac soğuduğunda büzüldüğü için boyutunu ve şeklini kontrol etmek oldukça zor bir durumdur. Siyah sac teknik ve mekanik özellikleri arasında vücut bulan bir diğer durum ise sıcak haddelenme işleminin uygulanmasıdır ayrıca bu durum, yüksek düzeyde dayanıklılığı beraberinde getirmektedir. Bu yüksek dayanım bazı durumda kırılma ve çatlamalara neden olabilirken ürünün mukavemetini yüksek oranda arttırmaktadır. Siyah saclar yüksek mukavemeti sayesinde demiryolu raylarında, inşaat çeliklerinde, çelik kasalarda ve inşaat makinelerinin üretiminde kullanılabilmektedir. Ayrıca kolay şekil alabilmesi sayesinde otomotiv sektöründe ve tarım makinaları endüstrisinde oldukça sık tercih edilmektedir. Dayanıklılığın oldukça önemli olduğu araçlarda siyah saclar kullanılmaktadır. Dayanıklılığın önemli olduğu araçlara örnek olarak gemiler, demiryolu araçları ve ağır karayolu araçları ile iş makineleri gösterilebilir. Ayrıca siyah saclar yüksek kaynaklanabilirlik özellikleri sayesinde inşaat ve iş makinelerinin imalatında önemli bir yere sahiptir. Siyah sacların en belirgin ve öne çıkan özellikleri yüksek mukavemettir. Siyah saclar yüksek mukavemetleri sayesinde inşaat sektöründe inşaat çeliklerinde ve yapı levhalarında oldukça sık tercih edilmektedir. Siyah saclar endüstride basınçlı tankların yapımında ve kazan yapımında da kullanılmaktadır. Yüksek dayanımı sayesinde yüksek basınçlarda kırılma çatlama göstermediği için basınçlı kazan ve tanklarda sıklıkla tercih edilir. Aynı zamanda LPG tanklarının yapımında da siyah saclar kullanılır.